Aging Society

ที่ผ่านมา ธุรกิจ แบรนด์ และนักการตลาดมักจะมุ่งทำตลาดกับกลุ่ม Millennials และ Gen Z เป็นหลัก เพราะเป็นกลุ่มที่ครองตลาดเป็นส่วนใหญ่ แต่จริงๆ แล้ว ยังมีอีกหนึ่ง Generation ที่มีขนาดใหญ่ไม่แพ้กัน นั่นคือ “กลุ่มสูงวัย” หรือ “Silver Age” โดยในประเทศไทยมีประชากรกลุ่ม Silver Age ที่อายุ 60 ปีขึ้นไป เป็นสัดส่วนประมาณ 17% ของจำนวนประชากรทั้งหมด หรือมากเป็นอันดับ …

“เกาหลีใต้” เป็นอีกหนึ่งประเทศที่กำลังเผชิญกับความท้าทายด้านโครงสร้างประชากร เนื่องจากภาวะอัตราการเกิดลดลง ขณะเดียวกันยังเข้าสู่สังคมสูงวัยเร็วขึ้น โดยปัจจุบันประชากรอายุ 65 ปีขึ้นไปในเกาหลี คิดเป็น 16.5% ของประชากรทั้งประเทศ และคาดว่าผู้สูงวัยจะเพิ่มขึ้นเป็น 12.98 ล้านคนในปี 2030 และเป็น 17.22 ล้านคนในปี 2040 ขณะที่ปี 2050 สัดส่วนประชากรผู้สูงวัยจะอยู่ที่ 43.9% ในปี 2020 เกาหลีใต้มีประชากร ทั้งคนเกาหลี และชาวต่างชาติ (ทั้งชาวต่างชาติที่แปลงสัญชาติแล้ว รวมถึงลูกๆ และคนที่อยู่อาศัยในเกาหลี) …

ด้วยโครงสร้างสังคม – ครอบครัว และวิถีชีวิตที่เปลี่ยนไป ทำให้คนหันมาเลี้ยงสัตว์กันมากขึ้น โดยเฉพาะสุนัข และแมว ซึ่งทุกวันนี้การปฏิบัติต่อสัตว์เลี้ยงไม่ใช่เป็นแค่ “สัตว์เลี้ยง” หากแต่เป็น “สมาชิกในครอบครัว” ทำให้เกิดปรากฏการณ์ “Pet Humanization” คือ เจ้าของสัตว์เลี้ยงไม่ได้มองว่าตัวเองคือเจ้าของ แต่เป็น “พ่อ/แม่” ของสัตว์เลี้ยงมากกว่า หรือที่เรียกว่า “Pet Parents” ดูแลเอาใจใส่เหมือนลูก พร้อมทุ่มเท ทั้งเงิน และการเลี้ยงดู จนแทบไม่ต่างจากมนุษย์ ตั้งแต่อาหารการกิน ดูแลสุขภาพ หาของเล่น …

แม้ทุกวันนี้จะมีปัจจัยความเสี่ยงหลายอย่างที่เป็นผลเสียต่อสุขภาพ ตั้งแต่มลภาวะจาก PM 2.5 ที่โผล่มาเป็นระลอก ไปจนถึงวิกฤตโรคระบาดใหญ่ซึ่งไม่อาจมีใครการันตีได้ว่าจะไม่เกิดการระบาดครั้งใหม่

กลุ่มทรู โดย คุณสุภาวดี ตระกูลบุญ (แถวหน้านั่งกลาง) ประธานกรรมการ บริษัท ทรู ทัช จำกัด ร่วมต้อนรับ “รุ่นใหญ่ ไฟแรง” กลุ่มพนักงานวัยเกษียณที่มีใจรักการบริการ เข้าทำงานในตำแหน่งเจ้าหน้าที่ลูกค้าสัมพันธ์ ซึ่งเป็นหนึ่งในโครงการที่ทรู ทัช จัดขึ้นเพื่อส่งเสริมการมีงานทำ และสร้างรายได้ให้กับผู้ที่มีอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไป  โดยนำความรู้ความสามารถจากการทำงานมาปรับใช้ในการบริการลูกค้า พร้อมถ่ายทอดประสบการณ์วัยเก๋า ส่งต่อถึงพนักงานรุ่นใหม่

  ในอดีตโครงสร้างประชากรของไทยเต็มไปด้วยคนหนุ่มสาวเป็นส่วนมาก แต่ในช่วง 20 ปีที่ผ่านมา โครงสร้างประชากรกลับเปลี่ยนแปลงไปอย่างมาก โดยมีจำนวนผู้สูงวัยที่อายุ 60 ปีขึ้นไปเพิ่มมากขึ้น ยิ่งในยุคปัจจุบันคนเริ่มแต่งงานช้า มีลูกน้อยลง อีกทั้งหลายคนยังนิยมครองตัวเป็นโสดและมีอายุยืนขึ้น ก็ยิ่งทำให้จำนวนผู้สูงวัยเพิ่มสูงขึ้นเรื่อยๆ

ก่อนหน้านี้ในประเทศไทยอาจมีการเปิดเผยตัวเลขให้นักการตลาดหลายคนต้องร้องว้าว กับการเข้าสู่โลกช้อปปิ้งออนไลน์ของผู้สูงอายุที่เพิ่มมากขึ้นอย่างรวดเร็ว แต่สำหรับประเทศญี่ปุ่น เริ่มมีการพบว่า ออนไลน์ช้อปปิ้งกับผู้สูงอายุอาจไม่ใช่เรื่องราวหอมหวานอย่างที่หลายคนคาดคิด โดยเฉพาะผู้สูงอายุที่ป่วยเป็นโรคสมองเสื่อม ซึ่งทำให้พวกท่านกดสั่งซื้อสินค้าชนิดเดิมซ้ำแล้วซ้ำเล่า

ก่อนหน้านี้เราอาจเคยได้ยินข่าวของ NTT DoCoMo กับการนำโดรนมาใช้จัดส่งสินค้า หรืออาหารให้กับผู้สูงวัยในญี่ปุ่นที่อยู่ลึกเข้าไปในเกาะต่าง ๆ ซึ่งยากแก่การจัดส่งโดยพนักงานมนุษย์ แต่ล่าสุด ความซับซ้อนของ Aging Society ในญี่ปุ่นกำลังนำไปสู่อีกหนึ่งเทรนด์ธุรกิจนั่นก็คือ “ซูเปอร์มาร์เก็ตแบบเคลื่อนที่” หรือที่คนไทยอาจคุ้นเคยกันดีในชื่อ “รถพุ่มพวง” ที่เต็มไปด้วยสินค้ามากมายบรรจุอยู่ท้ายกระบะรถบรรทุกแล้วก็เป็นได้

สำนักงานส่งเสริมการค้าในต่างประเทศ ณ เมืองกวางโจว รายงานตัวเลขล่าสุดของปี 2018 จากสำนักงานสถิติแห่งชาติจีน ที่ระบุว่า ประเทศจีนกำลังก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุอย่างเต็มตัว โดยประชากรจีนที่มีอายุ​ 60 ปีขึ้นไป มีจำนวน 249.49 ล้านคน คิดเป็นสัดส่วน 17.9% ของประชากรทั้งประเทศ และเฉพาะประชากรอายุ​ 65 ปีขึ้นไป มีจำนวนถึง 166.58 ล้านคน คิดเป็นสัดส่วน 11.9% ของประชากรทั้งประเทศ 

หากกล่าวถึงเรื่องของ Aging Society ภาพของประเทศญี่ปุ่นอาจปรากฏขึ้นมาในจินตนาการของใครหลายคน กับการที่ประชากรในประเทศถึง 1 ใน 3 เป็นผู้สูงอายุอยู่ในขณะนี้ แต่ไม่ใช่แค่ญี่ปุ่นประเทศเดียวที่เผชิญกับความท้าทายดังกล่าว จีนแผ่นดินใหญ่ ประเทศที่เตรียมก้าวขึ้นแท่นผู้นำโลกก็หนีความท้าทายนี้ไม่พ้น โดยตัวเลขในปี 2018 พบว่า จีนมีประชากรที่อายุ 60 ปีขึ้นไปมากกว่า 250 ล้านคน จากประชากรทั้งหมดประมาณ 1.4 พันล้านคน

จากข้อมูลของมูลนิธิสถาบันวิจัยและพัฒนาผู้สูงอายุไทย  พบว่า ประเทศไทยได้เข้าสู่การเป็นสังคมสูงวัยมาตั้งแต่ปี 2546 โดยมีประชากรที่มีอายุ 60 ปีขึ้นไป จำนวน 6.6 ล้านคน คิดเป็น 10% ของประชากรทั้งหมด และคาดว่าปี 2564 ไทยจะเป็นสังคมสูงวัยอย่างสมบูรณ์ โดยจะมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากถึง 20% และในปี 2574 จะเพิ่มขึ้นถึง 28%

‘สังคมผู้สูงอายุ’ (Aging Society) กำลังกลายเป็นประเด็นร้อนแรงของหลายประเทศทั่วโลกรวมถึงประเทศไทย ที่ล่าสุดตัวเลขจาก กรมกิจการผู้สูงอายุ (ผส.) กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย์ ได้เปิดเผยว่า ณ ปัจจุบัน ประเทศไทยมีจำนวนประชากรที่อายุ 60 ปีขึ้นไป สูงถึง 11 ล้านคนจากจำนวนประชากรไทยราว 70 ล้านคน และคาดว่าในปี 2564 ประเทศไทยจะเป็น ‘สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์’ (Aged Society) โดยจะมีประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไปมากถึงร้อยละ 20 ซึ่งสร้างความกังวลให้กับตลาดแรงงานไทยว่าสถานการณ์ดังกล่าวจะส่งผลต่อการขยายตัวทางเศรษฐกิจ …

ปฏิเสธไม่ได้ว่าเทรนด์การเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) ในประเทศไทย ทำให้โรงพยาบาลเอกชนเป็นหนึ่งในธุรกิจที่มีโอกาสเติบโต และยังมีปัจจัยสนับสนุนจากการเติบโตของเศรษฐกิจ กลุ่มชนชั้นกลางที่มีกำลังซื้อ อีกทั้งการขยายตัวของเมือง (Urbanization Rate) ที่จะเพิ่มขึ้นจาก 50.4% ในปี 2558 เป็น 60.4% ภายในปี 2568 จะทำให้เกิดการกระจายบริการทางการแพทย์ในต่างจังหวัดมากขึ้น

นับตั้งแต่ช่วงต้นของทศวรรษ 1900 Gillette ได้ออกแบบมีดโกดหนวดสำหรับผู้ชายที่โกนหนวดด้วยตัวเอง แต่ก็ยังมีผู้ชายอีกกลุ่มหนึ่งที่ไม่สามารถโกนหนวดด้วยตัวเองได้และต้องพึ่งพาคนอื่น เช่นคนชราและคนพิการ สำหรับผู้บริบาลแล้ว งานโกนหนวดถือเป็นงานท้าทาย เพราะขณะโกนต้องใช้ความพยายามอย่างมากที่จะไม่ให้มีดโกนบาดผู้ที่ตนกำลังให้บริการจากมุมถือมีดโกนที่ไม่ถนัด

กลายเป็นกิมมิคสุดน่ารักไปเลย เมื่อร้านกาแฟ Starbucks(สตาร์บัคส์) ที่สาขา Colonia del Valle  ใกล้กับ Mexico City กลายเป็นสตาร์บัคส์สาขาแรกในประเทศและในละติน-อเมริกา ที่พนักงานหรือที่สตาร์บัคส์จะเรียกพวกเขาว่า “พาร์ทเนอร์” อายุเกิน 60 ปี ทั้งร้าน

  การก้าวเข้าสู่สังคมสูงวัย หรือการมีประชากรที่อายุมากกว่า 60 ปี ขึ้นไป ไม่ต่ำกว่า 1 ใน 5 ของจำนวนประชากรทั้งหมด เป็นสิ่งที่หลายๆ ประเทศทั่วโลกกำลังเผชิญ โดยเฉพาะประเทศไทยเองก็กำลังก้าวเข้าสู่ภาวะ Aging Society ใน State ของการเป็นสังคมสูงวัยโดยสมบูรณ์ หรือ Aged Society เมื่อเทียบอัตราการเพิ่มขึ้นของประชากรสูงวัยที่ปีละประมาณ 5 แสนคน กับจำนวนผู้สูงวัยที่มีสัดส่วน 14.5% ในขณะนี้ หรือเกือบ 10 …

   การเปลี่ยนแปลงด้านโครงสร้างประชากรในประเทศไทย ไม่ได้แตกต่างไปจากทิศทางของหลายๆ ประเทศ รวมทั้งภาพรวมทั่วโลกที่กำลังขยับเข้าสู่การเป็นสังคมสูงวัย จากการขยายตัวของประชากรที่มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไปที่เพิ่มจำนวนขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะข้อสังเกตหนึ่งที่เริ่มเด่นชัด เมื่อพบว่าตัวเลขในปี 2018 เป็นปีแรกที่จำนวนผู้มีอายุมากกว่า 60 ปีขึ้นไป มีสัดส่วนมากกว่าจำนวนประชากรเด็กที่มีอายุต่ำกว่า 15 ปีลงมา จากที่ตัวเลขในปีก่อนๆ หน้านี้ สัดส่วนของประชากรไทยในวัยเด็กจะมีมากกว่ากลุ่มผู้สูงอายุมาโดยตลอด

เมื่อกล่าวถึงประเด็นเรื่องสังคมผู้สูงอายุ หรือ Aging Society ประเทศแรกที่นึกขึ้นมาได้คงหนีไม่พ้น “ญี่ปุ่น” ประเทศที่มีจำนวนประชากรสูงอายุมากที่สุดในโลก และมีแนวโน้มว่าจำนวนประชากรสูงอายุจะทวีจำนวนเพิ่มมากขึ้นอย่างต่อเนื่องในอนาคต ทำให้หลายๆ ธุรกิจและผู้ประกอบการในประเทศญี่ปุ่นได้ขึ้นชื่อว่าเป็นผู้เชี่ยวชาญในการพัฒนาผลิตภัณฑ์และบริการให้มีฟังก์ชั่นที่ตอบโจทย์ประชากรผู้สูงวัยได้อย่างครอบคลุม และเป็นต้นแบบให้กับหลายๆ ประเทศ ทั้งในเอเชียและในโลก นำไปใช้ในการพัฒนาเพื่อรองรับและดูแลคุณภาพชีวิตของประชากรสูงวัยในประเทศของตัวเอง โดยมีตัวอย่างจาก 8 อุตสาหกรรมหลักๆ ในญี่ปุ่น ว่ามีการปรับตัวให้สามารถตอบโจทย์ความต้องการและยกระดับคุณภาพชีวิต ที่ครอบคลุมไปถึงเรื่องของการให้ความสะดวกและปลอดภัยแก่ประชากรสูงวัยในประเทศได้อย่างไร สถานการณ์และแนวโน้มจำนวนประชากรสูงวัยในญี่ปุ่น ก่อนอื่นมาทำความเข้าใจกับสถานการณ์และโครงสร้างประชากรสูงวัยในญี่ปุ่นกันก่อน โดยปัจจุบันต้องถือว่าประเทศญี่ปุ่นได้ก้าวเข้าสู่การเป็นผู้สูงอายุอย่างเต็มตัว หรืออยู่ในภาวะ Super-aged Society หรือการเป็นประเทศที่มีประชากรที่มีอายุมากกว่า 65 ปีขึ้นไป มากกว่า …

เป็นที่ทราบกันดีว่าตอนนี้โลกก้าวเข้าสู่ “สังคมผู้สูงวัย” (Aging Society) เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ด้วยจำนวนประชากรอายุมากกว่า 60 ปีในหลายๆ ประเทศเพิ่มขึ้นต่อเนื่อง โดยพบว่าประชากรโลกเข้าสู่สังคมสูงวัยมาตั้งแต่ 3 ปีที่แล้ว ด้วยจำนวนผู้สูงอายุทั่วโลกมากกว่า 900 ล้านคน หรือมีสัดส่วน 12% เมื่อปี 2015 พร้อมคาดว่าจำนวนจะเพิ่มขึ้นแตะระดับ 1.4 พันล้านคน ในปี 2030 และจะมีจำนวนมากกว่า 2 พันล้านคน ในปี 2050 ซึ่งนั่นจะทำให้โลกก้าวเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุโดยสมบูรณ์ …

เวลานี้ประเทศไทยเข้าสู่สังคมผู้สูงอายุ (Aging Society) และสำนักงานสถิติแห่งชาติ คาดการณ์ว่าในปี 2564 จะขยับไปสู่ “สังคมผู้สูงวัยอย่างสมบูรณ์” (Aged Society) หมายความว่า สัดส่วนของประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป คิดเป็น 20% ของประชากรรวมทั้งประเทศ ขณะที่ในปี 2574 ประเทศไทยจะเป็น “สังคมผู้สูงวัยระดับสุดยอด” โดยสัดส่วนประชากรอายุ 60 ปีขึ้นไป อยู่ที่ 28% ของประชากรรวม

บนความเป็นจริงที่เราต้องรับรู้และเร่งปรับตัวเพื่อสร้างภูมิคุ้มกัน หรือเพื่อเฟ้นหาความสุขในชีวิต นับเป็นโจทย์ที่ท้าทายความสามารถของนักคิดและนักพัฒนาหลายๆ คน เพราะทุกวันนี้ โลกกำลังตะโกนบอกเราว่า “ฉันต้องการความช่วยเหลือ” “ฉันกำลังเผชิญกับวิกฤตการณ์ต่างๆ มากมาย” นั้นคือสาเหตุหลักๆ ที่ทำให้มนุษย์เราเป็น “ทุกข์” หลายคนคงสงสัยว่า “โลกไม่สบาย” แล้วเกี่ยวอะไรกับความทุกข์ของเรา