ดร. เอกก์ ภทรธนกุล

ในวันที่โลกเปลี่ยนแปลงจากโควิดมาเกือบ 3 ปี นับตั้งแต่วันที่ 1 ตุลาคม 2565 ประเทศไทยได้ประกาศแล้วว่า “โควิด” ไม่ได้เป็นโรคติดต่อร้ายแรงอีกต่อไป ถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญของ “ผู้ประกอบการ” ที่ต้องมาเตรียมตัวว่า จะไปต่ออย่างไรให้ถูกทางและสร้างโอกาสให้ธุรกิจหลังโควิด

ในยุคที่โลกธุรกิจเปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว กลยุทธ์ธุรกิจในปี 2022 ต้องปรับตัวให้ก้าวทันและก้าวล้ำกับการเปลี่ยนแปลง คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย จัดสัมมนาออนไลน์ Chula Masterverse 2022 : Meeting Business Masters in the Metaverse Era  อัพเดทเทรนด์ธุรกิจและการคิดกลยุทธ์ใหม่ ฝ่าฟันทุกอุปสรรคพาธุรกิจรอดวิกฤติ

จัดต่อเนื่องเป็นปีที่ 12 แล้ว สำหรับงาน ASEAN and Thailand’s Top Corporate Brands 2021 เพื่อมอบรางวัลให้แก่ องค์กรที่มีมูลค่าแบรนด์องค์กรสูงสุดของประเทศไทยและในอาเซียน ประจำปี 2021 จัดโดยหลักสูตรปริญญาโทสาขาการจัดการแบรนด์และการตลาด คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

สถานการณ์โควิดผ่านมาแล้วเกือบ 2 ปี แต่โลกก็ยังอยู่ในภาวะ Super VUCA จากความผันผวน ไม่มีความแน่นอน มีความซับซ้อนและคลุมเครือสูง  ปี 2022 การระบาดของเชื้อกลายพันธุ์โอมิครอน ทำให้หลายประเทศมีตัวเลขผู้ติดเชื้อใหม่เพิ่มขึ้น

สถานการณ์โควิด-19 ที่เกิดขึ้นมาเกือบ 2 ปี ยังคงเป็นปัจจัยท้าทายทำให้ธุรกิจอยู่บนความไม่แน่นอน วันนี้กลยุทธ์การตลาดแบบเดิมที่เคยประสบความสำเร็จก็ใช้ไม่ได้ผลอีกต่อไป แบรนด์จึงต้องปรับตัวเรียนรู้บทเรียนการตลาดใหม่ๆ ในวันที่ผู้บริโภคไม่เหมือนเดิม

ปรากฏการณ์ Clubhouse วงเสวนาออนไลน์ ที่คนเข้าไปฟังและพูดคุยกัน กลายเป็นกระแสฮิตนานนับเดือน  หากเปรียบง่ายๆ ก็เหมือน “คลับเฮาส์หมู่บ้าน” ที่เมมเบอร์ต่างๆ มานั่งพูดคุยกัน ในแพลตฟอร์มมาแรงนี้มีห้องสนทนาเปิดเวทีให้มีปฏิสัมพันธ์โต้ตอบ หลากหัวข้อให้เลือกฟัง จากหลายวงการตั้งแต่การเมืองไปถึงเรื่องบันเทิง เมื่อมีคนสงสัย ก็มีคนมาช่วยให้คำตอบ ความ Real เป็นสิ่งที่ดึงดูดคนเข้ามาฟังได้จำนวนมาก Clubhouse เมื่อมีข้อดี แต่ก็มีเรื่องที่ควรระวังอยู่เช่นกัน

สถานการณ์ Covid-19 ในประเทศไทยกลับมาระบาดใหม่อีกครั้งในช่วงส่งท้ายปี มีผู้ติดเชื้อกระจายไปกว่า 30 จังหวัด แม้ยังไม่ประกาศล็อกดาวน์ทั่วประเทศเหมือนเดือนมีนาคม ในมุมผู้ประกอบการธุรกิจก็ต้องจับตาอย่างใกล้ชิด ใช้ประสบการณ์ผ่านวิกฤติโควิดระลอกแรก มาสร้าง “วัคซีน” เตรียมรับมือระลอกใหม่

จัดต่อเนื่องเป็นปีที่ 11 สำหรับการประกาศผลรางวัล องค์กรที่มีมูลค่าแบรนด์สูงสุด หรือ Thailand’s Top Corporate Brands และปีที่ 3 ของรางวัล ASEAN’s Top Corporate Brands จัดโดยหลักสูตรปริญญาโทด้านแบรนด์และการตลาด คณะพาณิชยศาสตร์และการบัญชี จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ร่วมกับตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย

หากมองโควิด-19 เป็นอุปสรรค ก็คงเจอแต่ความยากลำบาก แต่จะเห็นได้ว่าในวิกฤติทุกครั้งที่ผ่านมา ก็ยังมีโอกาสอยู่ด้วยเช่นกัน ลองมาดู 10 ธุรกิจดาวเด่น ที่ยังมีสัญญาณรุ่งเรืองในยุคโควิด สอดรับกับการใช้ชีวิตยุค New Normal เพื่อเป็นแนวทางมองหาโอกาสทำธุรกิจในสถานการณ์ที่ท้าทายนี้

เมื่อพูดถึงการสร้างแบรนด์ การสร้างชื่อเสียงให้กับแบรนด์ และสร้างประสบการณ์ให้ลูกค้าจดจำได้ จนเกิดความประทับใจ ที่ผ่านมาในแวดวงธุรกิจ และการตลาด เน้นเรื่อง High-Touch, Sensory Branding หรือการสร้างแบรนด์ผ่านสัมผัสทั้ง 5, การยกระดับแบรนด์ให้พรีเมียมขึ้น หรูหราขึ้น ด้วยการออกสินค้า จับตลาดบน ไม่ว่าพัฒนาขึ้นเอง หรือทำ Collaboration กับพาร์ทเนอร์ แต่ทันทีที่เกิดสถานการณ์ COVID-19 ทั่วโลก ตำราหรือกลยุทธ์ทางการตลาดที่องค์กรธุรกิจ หรือแบรนด์เคยใช้ได้ผล จนสามารถความสำเร็จ กลับใช้ไม่ได้อีกต่อไป! นั่นเพราะเกิดการเปลี่ยนแปลงรอบด้านอย่างที่ไม่เคยปรากฏมาก่อน สร้างผลกระทบเป็นโดมิโน โดยเฉพาะในด้านเศรษฐกิจ …

วิกฤติโควิด-19 ที่ส่งผลกระทบหนักทางเศรษฐกิจ หลายธุรกิจไปต่อไม่ไหวต้องปิดกิจการเลิกจ้าง หรือที่ยังดำเนินการอยู่ก็ต้องลดพนักงานเพื่อลดต้นทุน ในมุมของการจ้างงาน ปีนี้จึงมีความเสี่ยงที่นักศึกษาจบใหม่อาจตกงานถึง 5 แสนคน ในสถานการณ์เช่นนี้ภาคแรงงานต้องปรับตัว ใช้เวลาที่มีมาพัฒนา “ทักษะ” ใหม่ๆ เพื่อโอกาสหางานหรือสร้างธุรกิจของตัวเอง

หากให้เปรียบเทียบเศรษฐกิจ ยุคโควิด-19 กับวิกฤติต้มยำกุ้ง ไม่ว่าดูมิติไหน ผลกระทบของโควิดรุนแรงกว่ามาก ทั้งแง่พื้นที่กระจายไปทั่วโลก ลงลึกทุกกลุ่ม และกินระยะเวลายาวนานกว่า ประเมินกันว่าด้านเศรษฐกิจยังมีปัญหารออยู่ เหมือนสิ่งที่อยู่ใต้ภูเขาน้ำแข็งมองไม่เห็นและใหญ่โตมากกว่าภูเขาน้ำแข็งที่มองเห็นหลายเท่าตัว เป็นสิ่งที่ธุรกิจต้องปรับตัวเริ่มตั้งแต่ ทำใจ จำศีล ทำในสิ่งที่ไม่เคยทำ เพื่ออยู่ให้รอดและรอโอกาสฟื้นตัว

วันนี้ประเทศไทยเรียกได้ว่าเริ่มเข้าสู่ยุคหลังโควิด-19 (Post Covid-19) ก็ว่าได้ เมื่อไม่มีผู้ติดเชื้อใหม่ในประเทศมาหลายวัน ภาครัฐจึงเปิดให้กิจการและกิจกรรมต่างๆ ที่ถูก Lockdown กลับมาดำเนินการได้หมดแล้ว สถานการณ์โควิดที่เกิดขึ้นมายาวนานกว่า 5 เดือน แม้วันนี้มีมาตรการผ่อนปรน เพื่อให้เศรษฐกิจได้ขับเคลื่อน แต่การทำธุรกิจและวิถีชีวิตของผู้บริโภคก็ต้องปรับเปลี่ยนไปตามเหตุการณ์ที่ยังมีข้อจำกัด จึงมีหลายเรื่องที่จะได้เห็นและต้องรับมือ!

สถานการณ์โควิด-19 ที่เริ่มแพร่ระบาดในประเทศไทยตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ์ นำมาสู่มาตรการ Lockdown ปิดเมือง ในเดือนมีนาคม 2563 การกักตัวอยู่บ้าน และ Work form Home และโรคติดเชื้อโควิด-19 ที่ยังไม่สิ้นสุดจนกว่าจะมีวัคซีนป้องกัน ได้เปลี่ยนแปลงพฤติกรรมผู้บริโภคสู่ “วิถีชีวิตใหม่” (New Normal) กลายเป็นความท้าทายทางการตลาด ที่หลักคิดแบบเดิมใช้ไม่ได้อีกต่อไป

สถานการณ์โควิด-19 เขย่าโลกธุรกิจและการใช้ชีวิตของผู้คนเปลี่ยนไปทั่วโลกจากมาตรการเว้นระยะทางสังคม (Social Distancing) ของที่เคยปกติ จะไม่ปกติอีกต่อไป ของที่ไม่ปกติ จะปกติมากขึ้น พฤติกรรมผู้บริโภคเปลี่ยน นักการตลาดต้องปรับกลยุทธ์ ธุรกิจต้องคิดใหม่ เพราะนอกจาก Digital Disruption แล้ว ยังเจออีกพายุลูกใหญ่ กับการเกิดขึ้นของ COVID-19 Disruption ได้ทำลายล้างสิ่งที่เคยคิดไว้เดิม เปลี่ยนสู่ “ปกติใหม่” (New Normal)

ในโลกเทคโนโลยีที่มีการพัฒนา Tools การตลาดใหม่ มีความสามารถสุดล้ำ กลายมาเป็น “สึนามิทางการตลาด” (Marketing Tsunami) ถาโถมใส่แนวคิดการตลาดแบบเดิมให้พังราบ กับโลกการตลาดยุคใหม่ที่มีความแม่นยำแบบไม่ต้องเดาอีกต่อไป

ในปี 2019 ตัวเลขการเปลี่ยนแปลงประชากรไทยที่ชัดเจนมากขึ้น คือ เกือบทั้งหมดเข้าถึงอินเทอร์เน็ต มีพฤติกรรมการใช้งานอยู่บน “โซเชียล มีเดีย” กว่า 51 ล้านคน หรือสัดส่วน 74% ของผู้ใช้อินเทอร์เน็ต มีแพลตฟอร์มใหม่ๆ เกิดขึ้นและเข้ามาดึงเวลาผู้คนไปจากช่องทางเดิม  ปี 2020 นี้จะได้เห็นเทรนด์การตลาดใหม่ๆ ที่ผู้ประกอบการต้องเกาะติดและหยิบมาใช้ประโยชน์ หากต้องการเป็นผู้ชนะเกมการแข่งขันที่เข้มข้นขึ้นทุกขณะ!

ในยุคที่ค้าปลีกต้องเผชิญการเปลี่ยนแปลงจากเทคโนโลยีและพฤติกรรมผู้บริโภค รวมทั้งความท้าทายจากคู่แข่งขันนอกธุรกิจ ส่งผลให้การทำธุรกิจแตกต่างไปจากตำราการตลาดในอดีตโดยสิ้นเชิง การอยู่รอดและสร้างโอกาสไปต่อ ต้องออกจากรูปแบบค้าปลีกแบบเดิม เติมแนวคิดใหม่ให้ทันสมัย การเรียนรู้และเข้าใจเทรนด์ที่จะเกิดขึ้น จึงเป็นเรื่องจำเป็น

ภาวะเศรษฐกิจปีนี้ ดูแล้วหลายอุตสาหกรรมผลประกอบการยัง “ร่วง” แบบไม่ต้องลุ้นว่าไตรมาส 4 จะมีสิทธิฟื้นหรือไม่ ถือเป็นอีกปีธุรกิจที่ต้องเจอ “ยาขม”  และมักพบว่าหากผลประกอบการ “ไม่ดี” ก็จะโทษอยู่ไม่เรื่อง หลักๆ ต้องโยนไปที่ เศรษฐกิจไม่ดี, การเปลี่ยนแปลงของประชากร, สถานการณ์การเมือง,  ขาดแคลนทรัพยากรธรรมชาติ,  วัฒนธรรมเปลี่ยน  ที่ยอดฮิตก็ต้อง เทคโนโลยี ดิสรัปชั่น

การเขียนแผนกลยุทธ์ต่างๆ เป็นสิ่งจำเป็นที่ทุกธุรกิจต้องมีและต้องให้ความสำคัญเป็นอันดับต้นๆ เพราะการมีกลยุทธ์ที่ดี ไม่ต่างกับการมีเข็มทิศคอยช่วยนำพาธุรกิจให้ไปสู่จุดหมายโดยไม่หลงทาง รวมทั้งยังอาจเป็นสิ่งสำคัญที่ช่วยหลบเลี่ยง ช่วยป้องกันอันตรายจากปัจจัยเสี่ยงต่างๆ ที่อาจจะส่งผลกระทบกับธุรกิจ ซึ่งนอกจากจะทำให้ไม่หลงทางแล้ว ยังช่วยลดโอกาสบาดเจ็บหรือการต้องเผชิญหน้ากับความเสียหายต่างๆ ให้เกิดขึ้นกับธุรกิจได้น้อยที่สุด

บริบทในการทำธุรกิจปัจจุบัน นอกจากความสามารถในการสร้าง Performance แล้ว อีกหนึ่งบทบาทที่สำคัญไม่แพ้กัน คือ นโยบายในการทำความดีเพื่อสังคม เพราะปฏิเสธไม่ได้ว่า ผู้บริโภคทุกวันนี้ ไม่ได้มองแค่ในมิติว่า “ธุรกิจของคุณเก่งอะไร?” แต่ยังมองในมิติที่ว่า “ธุรกิจของคุณดีอย่างไร?” ควบคู่กันไปด้วย

Krungthai Macro Research โดยธนาคารกรุงไทย ทำการศึกษาอินไซต์ของกลุ่มผู้ประกอบการ​ SME ชาวไทย พร้อมพบข้อมูลว่า จำนวน SME ไทย ที่ให้ความสำคัญกับการทำวิจัยและพัฒนาผลิตภัณฑ์หรือ R&D ยังมีสัดส่วนที่น้อยอยู่ โดยมีอยู่ราว 0.2% เท่านั้น ขณะที่เม็ดเงินโดยรวมของทั้งประเทศที่ใช้ไปกับการทำ R&D นั้น มีสัดส่วนประมาณ 1% เมื่อเทียบกับตัวเลข GDP ประเทศไทย

เป็นที่รับทราบและเข้าใจกันเป็นอย่างดีแล้วว่า Data เข้ามามีบทบาทสำคัญในการขับเคลื่อนธุรกิจโดยเฉพาะยุค Insight Marketing อย่างในปัจจุบัน ที่ความต้องการต่างๆ ของผู้บริโภคกลายเป็นตัวกำหนดทิศทางให้เกิดการปรับเปลี่ยนทั้งวิถีชีวิต พฤติกรรมในการบริโภคสินค้าและบริการต่างๆ นำมาซึ่งโอกาสและความท้าทายใหม่ๆ ที่ภาคธุรกิจจำเป็นต้องปรับตัวและก้าวตามให้ทัน

เป็นประจำทุกปีที่ CAT หรือ บริษัท กสท โทรคมนาคม จำกัด (มหาชน) จัดงาน CAT Network Showcase ปีนี้ มาในธีม Thailand X Step – The Next Extreme ก้าวข้ามขีดจำกัดของโลกดิจิทัล สู่อนาคตของประเทศไทย หัวข้อสัมมนาหนึ่งที่น่าสนใจ คือ The Real Digital Marketing ที่ …

ปฏิเสธไม่ได้ว่าโลกธุรกิจปัจจุบันก้าวเข้าสู่ยุคดิจิทัลเกือบสมบูรณ์แล้ว นับจากเริ่มมองเห็นแรงกระเพื่อมเป็น Megatrend ของโลกตั้งแต่ช่วงสิบกว่าปีที่ผ่านมา จนถึงปัจจุบันที่สามารถรับรู้และสัมผัสได้ถึงผลกระทบจาก Digital /Technology Disruption ได้อย่างชัดเจน