เบื้องหลังการขึ้นมายืนแถวหน้าของวงการ Tech Company ของจีนหลายบริษัท มาจากวัฒนธรรมการทำงานหนักที่เรียกว่า “996” คือ การทำงานตั้งแต่ 9.00 – 21.00 น. หรือ 12 ชั่วโมงต่อวัน และ 6 วันต่อสัปดาห์ ซึ่งก่อนหน้านี้ เจ้าพ่ออีคอมเมิร์ซจีน “Jack Ma” ผู้ก่อตั้ง Alibaba แสดงมุมมองถึงการทำงานแบบ 996 ว่าตัวเขาเองให้คุณค่ากับการทำงานรูปแบบนี้ เพราะการที่คนๆ หนึ่งค้นพบ Passion ของตัวเอง และมุ่งมั่นทุ่มเท เพื่อทำให้สำเร็จนั้น คนๆ นั้นควรค่าแก่การเรียกว่าเป็นมืออาชีพ
อย่างไรก็ตามประเด็นการทำงาน 996 ยังคงเป็นที่ถกเถียงกัน เนื่องจากมีเสียงสะท้อนจากคนทำงานว่า การทำงานลักษณะนี้ ไม่เป็นผลดีกับสุขภาพของพนักงาน และยังกระทบความสัมพันธ์ของครอบครัวอีกด้วย หรืออาจร้ายแรงจนถึงแก่ชีวิต เช่นเหตุการณ์พนักงานหญิงวัย 22 ปีของแพลตฟอร์ม Pinduoduo เสียชีวิตในช่วงเช้าตรู่ หลังจากทำงานอย่างหนัก
ล่าสุด “ศาลประชาชนสูงสุด” พร้อมด้วย “กระทรวงทรัพยากรมนุษย์และสวัสดิการสังคม” ของประเทศจีน ระบุว่า นโยบายการทำงานล่วงเวลาแบบ “996” ซึ่งพบเห็นได้ทั่วไปในบริษัทเทคโนโลยีหลายองค์กรในจีน เป็นการทำงานที่ละเมิดกฎหมายแรงงาน จึงได้แจ้งเตือนนายจ้างให้ปฏิบัติตามกฎหมายแรงงานของประเทศ
พร้อมทั้งยก 10 คดีที่เกี่ยวกับการละเมิดกฎหมายแรงงาน โดยไม่ได้ระบุว่าเป็นองค์กรไหน เช่น บริษัทหนึ่งในจีนไล่พนักงานที่ปฏิเสธการทำงานรูปแบบ 996 ออก โดยให้เหตุผลว่าพนักงานไม่ปฏิบัติตามกฎของบริษัท แต่อนุญาโตตุลาการด้านแรงงาน พบว่าการกระทำดังกล่าวของบริษัท ละเมิดกฎหมายแรงงานของจีน จึงมีคำสั่งให้บริษัทดังกล่าวต้องจ่ายค่าชดเชยที่บอกเลิกสัญญาจ้างอย่างไม่เป็นธรรมให้กับพนักงาน 8,000 หยวน หรือราว 1,234 ดอลลาร์สหรัฐ
การออกแถลงการณ์ และเผยแพร่คดีนี้ เป็นสัญญาณชี้ให้เห็นว่าทางการจีนเริ่มเข้มงวดกับบริษัทที่ใช้มีวัฒนธรรมการทำงานแบบ 996
ทั้งนี้ภายใต้กฎหมายแรงงานของจีน อนุญาตให้ทำงานล่วงเวลาได้สูงสุดไม่เกิน 3 ชั่วโมงต่อวัน โดยจำกัดการทำงานล่วงเวลาไว้ที่ไม่เกิน 36 ชั่วโมงต่อเดือน
หลังจากเกิดเคสพนักงานทำงานล่วงเวลาอย่างหนัก ประกอบกับทางการจีนจับตามองนโยบายการทำงานของบริษัทในจีนมากขึ้น โดยเฉพาะกลุ่ม Tech Company ส่งผลให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในวัฒนธรรมการทำงานของบริษัทเทคโนโลยียักษ์ใหญ่ในจีน โดยเริ่มเห็นนโยบายลดจำนวนชั่วโมงการทำงาน
เช่น เมื่อเดือนมิถุนายนที่ผ่านมา บริษัทพัฒนาเกม Lightspeed & Quantum ในเครือ Tencent ประกาศนโยบายการทำงานใหม่ กำหนดให้พนักงานทุกคนต้องกลับบ้านก่อน 18.00 น. ขณะที่ ByteDance เจ้าของแพลตฟอร์ม TikTok และในจีนคือ Douyin ประกาศยกเลิกการทำงาน 6 วันต่อสัปดาห์
อย่างไรก็ตามนโยบายควบคุมการทำงาน 996 มีเสียงสะท้อนจากพนักงาน บางส่วนก็มองว่าเป็นผลดี ขณะที่บางส่วนแสดงความคิดเห็นว่าเมื่อลดชั่วโมงการทำงานน้อยลง ย่อมส่งผลกระทบต่อรายได้ที่เป็นค่าล่วงเวลาลดลง
นอกจากนี้พนักงานบางคนบอกว่า แม้จะมีการเปลี่ยนแปลงนโยบายการทำงาน แต่พวกเขาก็ยังคงต้องทำงานในวันหยุดสุดสัปดาห์อยู่ดี เพราะปริมาณงานแทบไม่ได้ลดลงแม้แต่น้อย
Photo Credit : NUMBER 24 – Authorized Shutterstock Partner in Thailand