กว่าสิบปีแล้วที่ธุรกิจ E-commerce ของจีนเติบโตขึ้นอย่างมหาศาล ชาวจีนสามารถหาซื้อแทบทุกอย่างที่พวกเขาต้องการได้ทางอินเทอร์เน็ต ไม่ว่าจะเป็นเสื้อผ้า ของใช้ อาหาร หนังสือ บ้านสักหลัง หรือบริการจองตั๋วต่างๆ ผ่านทางออนไลน์ แต่ยังมีช่องว่างสำหรับธุรกิจหนึ่งที่อาจมีน้อยคนนักที่จะคาดถึงว่าสามารถมาอยู่บนโลกออนไลน์ได้ไม่ต่างจากสินค้าอย่างอื่น… งานศพ!
ซึ่งก็ไม่ใช่เรื่องแปลกที่คนจะคิดแบบนั้น เพราะเรื่องของการจัดงานศพและสิ่งของต่างๆ ที่เกี่ยวข้องส่วนมากแล้วเป็นกิจการของคนเก่าคนแก่ที่ทำมานาน ซึ่งแน่นอนสำหรับคนกลุ่มนี้มันยากที่พวกเขาจะเข้าใจระบบอินเทอร์เน็ตและการขายของออนไลน์ ในขณะที่กลุ่มคนรุ่นใหม่ที่คิดริเริ่มจะทำกิจการบนโลกออนไลน์ก็หัวใหม่เกินกว่าที่จะมาคิดถึงสิ่งที่หม่นหมองแบบนี้ นั่นทำให้กิจการเกี่ยวกับงานศพยังคงดำเนินแบบออฟไลน์ต่อไป
แต่ปัญหาของการจัดงานศพนั้นมีมากมาย เพราะมีหลายส่วนที่ต้องจัดการดูแล เช่น เรื่องของที่ดินที่จะตั้งฮวงซุ้ยที่ราคาแพงและหาไม่ได้ง่ายๆ โดยปกติแล้วหากมีการเสียชีวิตเกิดขึ้น ลูกหลานจะต้องโทรไปสอบถามถึงที่ว่างตามที่ต่างๆ ซึ่งด้วยความจำกัดของระบบออฟไลน์นั่นทำให้เราสามารถเข้าถึงได้แค่พื้นที่ไม่ไกลจากบ้านมากนัก ทำให้มีตัวเลือกไม่มากและราคาแพงเพราะไม่มีเวลามากพอที่จะตระเวนไปทั่วเพื่อหาที่อื่นมาเปรียบเทียบ ในขณะที่ผู้สูงอายุมากมายที่พักอยู่ในสถานดูแลผู้สูงอายุก็มักจะมีแผนสำหรับงานศพของตัวเองไว้ในใจอยู่แล้ว ซึ่งแน่นอนว่าพวกเขาไม่มีตัวเลือกมากนักเช่นกัน
การก้าวเข้ามาของ E-Commerce
E-commerce เป็นทางเลือกที่ดีในการแก้ปัญหาหลายๆ อย่าง โดยเฉพาะเรื่องของราคา มันต้องใช้เวลานานหากคุณจะโทรไปสอบรายละเอียดต่างๆ จากหลายๆ ที่ แต่ทุกอย่างจะง่ายขึ้นทันทีเมื่อมีอินเทอร์เน็ตเข้ามาช่วย เพียงแค่เสิร์ชหาจากเว็บไซต์ไม่กี่นาทีคุณจะได้ข้อมูลมากมายให้เลือกและเปรียบเทียบเพื่อให้ได้สิ่งที่ดีที่สุดที่คุณเลือกได้ จึงเกิดการเติมเต็มช่องว่างตรงนี้ขึ้น
E-commerce เจ้าใหญ่ๆ ในจีนจึงมีการขายโลงศพ ที่เก็บกระดูกและอุปกรณ์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้องกับงานศพ เพื่ออำนวยความสะดวก เช่น Jd.com, Alibaba, Taobao และ Tmall ซึ่งทำยอดขายได้สูงมากเลยทีเดียว
ประสบการณ์ใหม่แห่งงานศพ
แม้ว่าบางสิ่งในพิธีศพจะหาซื้อได้ในเว็บไซต์ข้างต้น แต่ก็ไม่ใช่ทุกอย่าง ไหนจะมีเรื่องของรายละเอียดยิบย่อยมากมายที่ต้องใส่ใจ ของแต่ละอย่างที่ซื้อก็ต้องเลือกทีละชิ้นซึ่งนั่นคงไม่สะดวกสำหรับทุกคนโดยเฉพาะคนที่เพิ่งพบเจอกับความสุญเสีย
จึงเป็นที่มาของ Yiko ร้านค้าออนไลน์ที่จะช่วยให้คุณได้ทุกอย่างครบจบในที่เดียวแบบ One Stop Service ไม่ว่าจะเลือกซื้อแยกหรือซื้อแบบแพจเกจ ที่นี่คุณจะสามารถเลือกที่ตั้งฮวงซุ้ยได้มากมายในหลากหลายเมือง พร้อมแผนที่ ภาพถ่ายและราคาประกอบการตัดสินใจ ให้เลือกเปรียบเทียบได้อย่างสะดวก หรือจะเลือกซื้อที่เก็บกระดูก แหวนที่ระลึก หรือสั่งทำภาพหน้าศพแบบสามมิติก็มีบริการ พร้อมทั้งบริการจัดพิธีศพแบบครบวงจรก็มีให้เลือก
Yiko นับเป็นสตาร์ทอัพที่ทำให้วงการสินค้างานศพต่างจากที่เราเคยรู้จัก พนักงานของ Yiko ออกทำกิจกรรมตามสถานดูแลผู้สูงอายุเพื่อให้ธุรกิจเป็นที่รู้จัก แต่พวกเขาไปในแบบที่ร่าเริง เป็นมิตร ไปร้องเพลงและทำกิจกรรมกับคนชรา สร้างภาพลักษณ์ที่น่ารักและจริงใจพร้อมนำเสนอสินค้าและบริการได้ในเวลาเดียวกัน นับเป็นสีสันใหม่ในการแนะนำตัวของวงการธุรกิจงานศพที่ต่างจากภาพจำแบบเดิมๆ ของใบปลิวสีหม่น และนามบัตรแห่งความเศร้าหมอง
แรงบันดาลใจจากความตาย
Ma Lei คือผู้ก่อตั้ง Yiko ตั้งแต่เกิดชีวิตของเขาคลุกคลีและใกล้ชิดกับความตายมากมายหลายหน เริ่มตั้งแต่ที่คนในครอบครัวของเขาทำงานในโรงพยาบาลและพักอาศัยกันอยู่ห่างจากที่เก็บศพของโรงพยาบาลเพียงไม่กี่เมตร นั่นทำให้ Ma ได้พบเห็นตอนจบของนิยายชีวิตซ้ำแล้วซ้ำเล่าในแบบเดิมๆ จนคุ้นชิน
ตัวเขาเองก็เคยเข้าใกล้ความตาย ตอนป.3 เขาถูกเพื่อนร่วมชั้นปาขวดที่แตกใส่โดยไม่ได้ตั้งใจ มันบาดเข้าไปที่เส้นเลือดบริเวณข้อมือ เขารอดตายจากการเสียเลือดมากอย่างหวุดหวิดและฟื้นขึ้นมาในโรงพยาบาล เขาจำได้แค่ว่าก่อนที่เขาจะรอดชีวิตเขาไม่รู้สึกถึงความเจ็บปวดหรือหวาดกลัวเลย เขาเลยเริ่มสงสัยเกี่ยวกับความตาย
อีกครั้งเมื่อเขาเรียนจบ ขณะที่กำลังขับรถด้วยความเหนื่อยล้าก็ประสบอุบัติเหตุทางรถยนต์อย่างรุนแรง เป็นอีกครั้งที่เขารอดตายและตื่นมาเล่าว่าก่อนที่รถจะชนเขาเห็นเพื่อนร่วมชั้นคนหนึ่งของเขาปรากฏตัว แต่เพื่อนคนนั้นตายไปแล้ว
จากนั้นมาเขาจึงนับถือพุทธศาสนาและเริ่มธุรกิจเกี่ยวกับงานศพ ช่วงแรกเขาเริ่มธุรกิจเกี่ยวกับการจัดสรรพื้นที่ในป่าช้า แต่ไม่ประสบความสำเร็จ เขาจึงมีความคิดริเริ่มทำธุรกิจการจัดงานศพแบบครบวงจรทางอินเตอร์เน็ต ปี 2014 เขาเดินทางไปปักกิ่งเพื่อพบกับ Wang Dan เจ้าของเว็บ Bi’an ธุรกิจงานศพออนไลน์อีกเจ้าหนึ่งแต่ทั้งสองมีความคิดเห็นคนละแบบ Ma อยากให้ธุรกิจของเขาครบวงจรและจับต้องได้จริงบนโลกออนไลน์ทั้งหมด เขาจึงกลับเซี่ยงไฮ้และเริ่มธุรกิจของเขาเอง คือ Yiko
เวลาที่เหมาะสมที่สุด
Yiko, Bi’an และบริการงานศพอื่นๆ นับว่ามาในช่วงเวลาที่ถูกต้อง เนื่องจากจีนกลายเป็นสังคมผู้สูงอายุอย่างรวดเร็ว พร้อมๆ กับอัตราการเสียชีวิตที่เพิ่มขึ้นเช่นกัน ตอนนี้ธุรกิจจึงเติบโตไปได้ด้วยตัวมันเองโดยแทบไม่ต้องมีการกู้เงินลงทุนเพิ่ม
ในขณะที่สตาร์ทอัพหน้าใหม่ๆ เอาแต่ผลาญเงินทุนแบบไม่มีกำไรจนเจ๊ง สตาร์ทอัพบางเจ้ากลับกำลังเจริญรุ่งเรืองเพราะสนใจการเผากระดาษเงินกระดาษทอง
แปลและเรียบเรียงโดย: Prim Meow Meow