“ซาเล้งเก็บขยะ” ภารกิจกอบกู้โลกอันยิ่งใหญ่ ที่ใครๆ ก็ไม่ยอมรับ

เราไม่อาจปฎิเสธได้ว่าในสังคมเมืองไม่ว่าจะใหญ่ กลาง หรือเล็ก ต่างก็ประสบกับปัญหาเรื่องของ “ขยะ” ที่ขาดการบริหารจัดการอย่างมีระบบ คนในสังคมยังคงไม่เห็นความสำคัญของการแยกประเภทขยะเพื่อนำของเสียเหล่านั้นกลับมาใช้ให้เกิดประโยชน์อีกครั้ง

ภาคเอกชนอย่าง เอ็ม บี เค กรุ๊ป ได้เล็งเห็นถึงความสำคัญของปัญหาดังกล่าว จึงได้ระดมความร่วมมือจากภาคส่วนต่างๆ ทั้งภาครัฐ อย่าง กรุงเทพมหานคร ภาคการศึกษาจาก ภาควิชานวัตกรรมอาคาร คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ และมูลนิธิ 3R ผุดโปรเจคต่อเนื่องที่จะมาช่วยกระตุ้นให้คนในสังคมรักษ์โลก และเห็นความสำคัญของการรีไซเคิลด้วยการรณรงค์การจัดการขยะอย่างยั่งยืน  ผ่านโครงการ ‘REAL RECYCLER รักษ์โลกจริง เลิกทิ้ง เลิกเท’ โครงการที่เปลี่ยนรถซาเล้งเก่าๆ ด้วยไอเดียและความคิดสร้างสรรค์ให้มาเป็นผลงานที่สะท้อนให้เห็นว่า รถขยะๆ ก็ยังนำกลับมาใช้ให้เป็นประโยชน์ได้ และคนเก็บขยะเป็นนักรีไซเคิลตัวจริงที่ควรได้รับการยอมรับ เพื่อให้รถซาเล้งและนักเก็บขยะเป็นสื่อกลางและตัวแทนคนในสังคมในการปลุกจิตสำนึก และสร้างกระแสให้สังคมหันมาใส่ใจการรีไซเคิลมากขึ้น

นางสุวรรณา  จุ่งรุ่งเรือง ผู้อำนวยการสำนักสิ่งแวดล้อม กรุงเทพมหานคร กล่าวว่า “งบประมาณส่วนใหญ่ของสำนักสิ่งแวดล้อมกรุงเทพมหานครใช้ไปกับการกำจัดขยะ มีการคำนวณไว้ว่าขยะทุกๆ 1 กิโลกรัม ทางกรุงเทพฯ ต้องเสียค่าใช้จ่ายในการจำกัดขยะ 2 บาท โดยประมาณการแล้วเราใช้งบในการกำจัดขยะถึง 6 พันล้านบาทต่อปี เราจึงพยายามส่งเสริมและรณรงค์ให้ประชาชนช่วยกันลดปริมาณขยะลง”

จะเห็นว่าขยะที่ได้ถูกนำกลับมาใช้ประโยชน์นั้นไม่ได้มาจากต้นทางที่ถูกต้อง ส่วนใหญ่เกิดจากการคัดแยกและรีไซเคิลผ่านกิจกรรมต่างๆ โดยศูนย์วัสดุรีไซเคิลชุมชน ธนาคารขยะรีไซเคิล ขายให้ผู้รับซื้อของเก่าหรือซาเล้ง และร้านรับซื้อของเก่า ทำให้กลุ่ม ผู้รับซื้อของเก่าเป็นกลุ่มอาชีพที่มีบทบาทสำคัญในการคัดแยกขยะของประเทศไทยตั้งแต่ต้นทางและนำขยะกลับเข้ามาสู่ระบบรีไซเคิลได้อย่างมีประสิทธิภาพ

ทางด้าน เอ็ม บี เค กรุ๊ป โดย นางสาวศิรฐา สุขสว่าง ผู้ช่วยกรรมการผู้อำนวยการสายการตลาด บริษัท เอ็ม บี เค จำกัด (มหาชน) กล่าวถึงความพยายามในการผลักดันให้โครงการนี้เกิดขึ้นว่า “เอ็ม บี เค กรุ๊ป เป็นองค์กรที่มุ่งมั่นส่งมอบความสุขให้แก่ลูกค้าผ่านผลิตภัณฑ์และบริการตามแนวคิด ‘ความสุขของทุกวัย’ ควบคู่ไปกับการดำเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบต่อผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกกลุ่ม โดยเฉพาะชุมชมและสังคม สำหรับโครงการ ‘REAL RECYCLER รักษ์โลกจริง เลิกทิ้ง เลิกเท’ เกิดขึ้นจากการเล็งเห็นถึงปัญหาขยะที่นับวันยิ่งทวีความรุนแรงขึ้น เราจึงต้องการปลุกกระแสสังคมให้เล็งเห็นถึงความสำคัญของการคัดแยกขยะ และนำขยะมารีไซเคิลเพื่อใช้ใหม่ โดยหวังว่าโครงการนี้นอกจากจะช่วยจุดประกายชุมชนและสังคมเกี่ยวกับการรีไซเคิลแล้ว ยังเป็นการช่วยสร้างความภาคภูมิใจให้แก่คนเก็บของเก่าหรือซาเล้ง ในการเป็นฮีโร่กอบกู้โลกและเป็นนักรีไซเคิลตัวจริง พร้อมยกระดับงานเก็บของเก่าในฐานะอาชีพที่มีคุณค่าและเป็นฟันเฟืองสำคัญในการรีไซเคิลของไทยด้วย”

ขณะที่ รศ.ดร.สิงห์ อินทรชูโต หัวหน้าศูนย์สร้างสรรค์การออกแบบเพื่อสิ่งแวดล้อม ภาควิชานวัตกรรมอาคาร คณะสถาปัตยกรรมศาสตร์ มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ มองว่าแนวคิดของนักออกแบบคล้ายคลึงกับการทำงานของเหล่าซาเล้งเก็บของเก่า เพราะมองเห็นโอกาสเดียวกันว่าขยะสามารถสร้างประโยชน์ได้ เช่นเดียวกับซาเล้งว่าขยะที่สามารถสร้างประโยชน์ ออกมาเป็นงานศิลปะแบบกรีนดีไซน์ได้ อีกทั้งยังเป็นเครื่องมือลดขยะอุตสาหกรรมที่มีจำนวนมาก

การเปิดตัวโครงการ ‘REAL RECYCLER รักษ์โลกจริง เลิกทิ้ง เลิกเท’  ทำให้เหล่ารถซาเล้งที่ได้รับการตกแต่งจะได้นำออกไปใช้งานจริง ทีนี้เราลองมาดูตัวอย่างไอเดียสร้างสรรค์ของน้องๆ ที่ได้เปลี่ยนรถซาเล้งที่ไร้ค่า ให้กลายมาเป็นงานศิลปะที่จะช่วยกระตุ้นจิตสำนึกของคนในท้องถิ่นให้หันมาใส่ใจกับการรีไซเคิลมากขึ้น

บัมเบิ้ลบีซาเล้ง  ผลงานการออกแบบของ นางสาวสิรินทร์ เจียมพิรุฬห์กิจ และ นายอานนท์ พุ่มอิน นิสิตชั้นปีที่ 1

เกิดจากการทำด้วยโครงเหล็กสีเหลืองที่ได้แรงบันดาลใจมาจากรถหุ่นยนต์จากภาพยนตร์ทรานส์ฟอร์มเมอร์ ทั้งคู่ได้ เลือกเศษเหล็กเหลือใช้มาทำโครงสร้างของรถ เช่น การนำเศษที่เหลือจากการตัดแผ่นเหล็กดำลายมาพับทำในส่วนพื้นรถที่ต้องรับน้ำหนัก กันน้ำ และทนแดด การใช้หน้าปัดเข็มไมล์รถยนต์มาทำเป็นไฟหน้ารถ พร้อมจบชิ้นงานด้วยสโลแกนที่สะท้อนการทำงานของซาเล้งว่า ‘หมดค่าของเขามีค่าของเรา’

BAMBINO ผลงานของ นางสาววริศรา สันตโยดม และ นายกฤษฏ์สกนธ์ ทนังผล นิสิตชั้นปีที่ 1

ที่ได้นำซาเล้งมาตกแต่งด้วยไม้ไผ่ โดยเพิ่มความน่าสนใจด้วยการใส่เทคนิคให้หลังคาที่นำมาสานในรูปแบบ ‘Hyperbolic Paraboloid’ นอกจากเป็นโครงสร้างที่แข็งแรงแล้ว หลังคายังสามารถปลูกพรรณไม้เลื้อยได้อีกด้วย ทั้งคู่กล่าวว่า “พวกเราได้แรงบันดาลใจมาจากคอนเซ็ปต์ ‘อีโค ไม่ อีโก้’ (ECO NOT EGO) ด้วยการแสดงความเป็นอีโคผ่านรูปร่างและลักษณะการใช้งานของรถ และไม่อีโก้มาจากการที่ซาเล้งไม่มีอีโก้ สามารถทำงานเก็บขยะ ซึ่งถือเป็นอาชีพสุจริต นำขยะและของเหลือใช้ไปขายต่อให้โรงงานเพื่อนำไปรีไซเคิล”

นอกจากการปรับลุคซาเล้งให้สวยงามทันสมัยเพื่อเป็นสื่อในการปลุกจิตสำนึกให้สังคมหันมาใส่ใจการรีไซเคิล แล้ว เอ็ม บี เค กรุ๊ป ยังจัดทำคลิปวิดีโอ ‘ทิ้งไว้ให้ใคร’ ซึ่งสร้างขึ้นจากชีวิตจริงของนักเก็บขยะมืออาชีพอย่างซาเล้ง

นับว่า เอ็ม บี เค กรุ๊ป เป็นอีกหนึ่งองค์กรที่ลุกขึ้นมาให้ความสำคัญ ขยะ ของเหลือใช้ โดยใช้ไอเดียและความสร้างสรรค์เข้าไปผนวก ทำให้เรื่องรีไซเคิ้ลไม่ใช่เรื่องไกลตัว กระตุ้นพฤติกรรมของคนให้เข้าใจเรื่องนี้ ผ่าน Video Content ‘ทิ้งไว้ให้ใคร’ ที่สื่อสารถึงซาเล้งเก็บขยะผู้เป็นกลไกสำคัญในการนำขยะเข้ากระบวนการรีไซเคิล คลิปเพียงไม่กี่นาทีนี้จะเปลี่ยนทัศนคติของผู้ชมที่มีต่อซาเล้ง และจุดประกายให้สังคมเห็นว่าขยะเป็นทรัพยากรที่มีค่า ก่อนที่จะทิ้งต้องคิดให้ดี หรือนำมารีไซเคิลซะเลย